Last updated on 28 stycznia 2024
W dniach 20 – 28 stycznia 2024r. obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem Szyjki Macicy. Jego celem jest zwrócenie uwagi kobietom jak ważne są regularne badania cytologiczne i ginekologiczne.
Rak szyjki macicy jest w skali świata czwartym pod względem częstości występowania nowotworem u kobiet. Rocznie zapada na niego około 570 tysięcy kobiet, z których około 60% umiera. Na wczesnym etapie jest wyleczalny w ponad 99% przypadków. Niewykryty i nieleczony może prowadzić do śmierci. Dlatego każda kobieta po 25 r. ż. powinna regularnie wykonywać profilaktyczne badania cytologiczne
Rak szyjki macicy nie jest chorobą uwarunkowaną genetycznie. Każda kobieta, w każdym wieku, może być narażona na zachorowanie.
Co zwiększa ryzyko zachorowania
- przewlekłe zakażenie onkogennymi typami HPV
- wczesne rozpoczęcie współżycia płciowego
- wieloletnie stosowanie hormonalnych leków antykoncepcyjnych
- duża liczba partnerów płciowych
- duża liczba porodów
- wieloletnie palenie papierosów
- niski status socjoekonomiczny
Rak szyjki macicy we wczesnym stadium rozwoju przebiega bezobjawowo, natomiast w późniejszym mogą pojawić się :
- krwawienia między miesiączkami,
- krwawienie po stosunku,
- krwawienie po menopauzie
- ból podczas stosunku.
W zaawansowanym stadium choroby obserwuje się np.
- ropne upławy o nieprzyjemnym zapachu,
- ból w dole brzucha,
- bóle w okolicy lędźwiowo-krzyżowej,
- problemy w oddawaniu moczu lub stolca.
Ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy wzrasta wraz z wiekiem. Podaje się, że ponad 50% przypadków to kobiety pomiędzy 45 a 65 rokiem życia. Regularne badania cytologiczne chronią kobiety przed zachorowaniem, pozwalają wykryć zmiany przedrakowe i raka we wczesnym, uleczalnym stadium zaawansowania
Badania przesiewowe w kierunku raka szyjki macicy (cytologia) można wykonać bezpłatnie, bez skierowania w ramach programu NFZ .
W ramach Programu Profilaktyki Raka Szyjki Macicy bezpłatne badanie przysługuje raz na 3 lata. Można je wykonać w każdej poradni ginekologiczno-położniczej, która ma podpisaną umowę z NFZ oraz w wybranych poradniach POZ biorących udział w programie.
Etapy programu
Podstawowy
- lekarz pobiera materiał z szyjki macicy do badania cytologicznego
- co 36 miesięcy – u kobiet w wieku od 25 do 59 lat,
- co 12 miesięcy – u kobiet w wieku od 25 do 59 lat obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV – typem wysokiego ryzyka).
Diagnostyka
badanie mikroskopowe materiału pobranego z szyjki macicy. Wykonuje się je:
- co 36 miesięcy – u kobiet w wieku 25 – 59 lat,
- co 12 miesięcy – u kobiet w wieku 25 – 59 lat obciążonych czynnikami ryzyka (zakażonych wirusem HIV, przyjmujących leki immunosupresyjne, zakażonych HPV – typem wysokiego ryzyka).
Jak przygotujesz się do badania cytologicznego
- na badanie nie należy zgłaszać się w czasie krwawienia miesiączkowego
- na pobranie cytologii najlepiej zgłosić się nie wcześniej niż 4 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niż 4 dni przed rozpoczęciem miesiączki
- co najmniej 4 dni przed pobraniem wymazu cytologicznego nie należy stosować żadnych leków dopochwowych
- od ostatniego badania ginekologicznego / USG przezpochwowego powinien upłynąć co najmniej 1 dzień
Na czym polega cytologia
Badanie cytologiczne to skuteczne, bezbolesne i bezpieczne badanie komórek z szyjki macicy. Pozwala ono wykryć stany przednowotworowe i nowotworowe szyjki macicy, w czasie kiedy nie ma żadnych objawów.
Po badaniu dowiesz się, czy znajdujesz się w grupie ryzyka zachorowania na raka szyjki macicy.
W poniższym linku można wyszukaj miejsca realizujące programy profilaktycznie.
https://gsl.nfz.gov.pl/GSL/GSL/ProgramyProfilaktyczne
Nie czekaj,dbaj o zdrowie!
Źródło:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/program-profilaktyki-raka-szyjki-macicy-cytologia-
https://www.gov.pl/web/zdrowie/program-profilaktyki-raka-szyjki-macicy
https://www.gov.pl/web/psse-krakow/europejski-tydzien-walki-z-rakiem-szyjki-macicy