Wiosna to czas, kiedy kleszcze stają się szczególnie aktywne. Każdego roku w Polsce jest około 20 tysięcy zachorowań na boreliozę.
Kleszcze możesz spotkać praktycznie wszędzie. Nie musisz iść do lasu, aby „złapać pasażera na gapę”. Wystarczy wizyta w parku, spacer z psem wokół bloku czy praca w ogródku. Kleszcze stają się aktywne już na przełomie lutego i marca. Ich ukąszenie, choć bezbolesne, może wiązać się z ryzykiem zakażenia chorobami odkleszczowymi. Wczesne usunięcie kleszcza zmniejsza ryzyko zakażenia.
Kleszcze są nosicielami groźnych dla ludzi patogenów
Kleszcz pospolity jest pajęczakiem, który przechodzi trzy fazy cyklu rozwojowego – od larwy po nimfę, aż do postaci dorosłej w ciągu 2–3 lat. Żeby mógł się przekształcić w kolejną postać, musi napić się krwi zwierzęcia lub człowieka.
Kleszcz może mieć wielkość główki od szpilki. Czeka na żywiciela na krzewach, w trawie, w miejscach wilgotnych. Kleszcze są najbardziej aktywne od wiosny do wczesnej jesieni.
Zakażenie boreliozą
Borelioza, inaczej choroba z Lyme, to choroba bakteryjna. Niewielki odsetek kleszczy jest nosicielami i nie każdy kontakt z zakażonym kleszczem powoduje zachorowanie, ale jeśli borelioza się rozwinie, może prowadzić do poważnych powikłań.
Borelioza może rozwijać się w ciągu miesięcy, a nawet lat. Bezwzględnie trzeba ją leczyć. Dlatego już pierwsze objawy wymagają antybiotykoterapii.
Nieleczona borelioza może prowadzić do wielu groźnych powikłań neurologicznych, zaburzeń serca czy chorób stawów. Konieczny może być pobyt w szpitalu i rehabilitacja.
Jak rozpoznać zakażenie?
W ciągu 1-6 tygodni w miejscu ugryzienia przez kleszcza może się pojawić:
- rumień wędrujący – zmiana o kształcie owalnym, która w miarę upływu czasu się powiększa (na ogół ma kształt obrączkowaty, jednak czasami może mieć inną postać lub w ogóle nie wystąpić)
- gorączka
- zmęczenie
- bóle głowy
- uczucie rozbicia.
Samodzielne usunięcie kleszcza
Jeżeli zobaczyłeś kleszcza wkłutego w skórę – usuń go jak najszybciej. Im dłużej kleszcz ma kontakt z krwią człowieka, tym większe jest ryzyko zakażenia.
Znaczący wzrost ryzyka zakażenia bakterią przenoszoną przez kleszcze pojawia się po 36 godzinach od momentu wkłucia.
W aptekach są dostępne narzędzia do bezpiecznego i skutecznego, samodzielnego usuwania kleszczy. Wszystkie z nich gwarantują bezpieczne uchwycenie kleszcza bliżej skóry i wyciągnięcie go.
Po usunięciu kleszcza należy zastosować czynności higieniczne tj. umycie i zdezynfekowanie skórę
Co zrobić kiedy kleszcz pozostanie w skórze?
W sytuacji, w której w trakcie usuwania kleszcza pozostanie duży fragment jego ciała np. główka, należy zgłosić się do lekarza.
Mniejsze fragmenty kleszcza, które w trakcie usuwania pozostaną pod skórą z reguły nie zwiększają ryzyka zakażenia, wówczas wystarczy umycie i dezynfekcja rany.
Nieprawidłowe usuwanie kleszczy zwiększa ryzyko zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi.
Dlatego pamiętaj by kleszcza:
- nie wyciągać „gołymi” palcami
- nie rozgniatać
- nie wyciskać
- nie wykręcać
- nie przypalać
- nie smarować tłustymi substancjami lub innymi chemikaliami np. kosmetykami do ciała, oliwą z oliwek
- nie usuwać igłą.
Kiedy po pomoc do lekarza?
Porady lekarza mogą wymagać sytuacje, w których:
- wystąpiło zaczerwienie i/lub obrzęk, w miejscu wkłucia i/lub wokół niego po całkowitym lub niecałkowitym usunięciu kleszcza (w sytuacjach, gdy pozostał duży fragment)
- wystąpiły nagłe i inne poważne objawy:
- wysoka gorączka
- nudności i wymioty
- bóle głowy lub objawy neurologiczne.
Jak zapobiegać zachorowaniu?
- unikaj spacerów porośniętymi brzegami rzek, wśród wysokich traw, na leśnych mokradłach – to naturalne środowisko bytowania kleszczy
- załóż wysokie buty, długi rękaw i długie spodnie, zadbaj o nakrycie głowy
- wybieraj ubrania o jasnych kolorach, na których szybciej można zaobserwować kleszcza i usunąć go zanim dojdzie do ukąszenia
- stosuj środki odstraszające kleszcze np.: kremy, aerozole, olejki
- po spacerze wytrzep odzież, aby usunąć kleszcze, które nie zdążyły się wkłuć w skórę i obejrzyj całe ciało, zwracając szczególną uwagę na okolice brzucha, piersi, pachwin i kolan – to częste obszary ukąszeń kleszczy.
Pamiętaj! Ryzyko zakażenia wzrasta, gdy kleszcz przebywa w skórze co najmniej 24 godziny.
źródło: https://www.nfz.gov.pl/aktualnosci/aktualnosci-centrali/poradnik-pacjenta-nie-lekcewaz-ukaszenia-kleszcza,8600.html?fbclid=IwY2xjawKGl9xleHRuA2FlbQIxMABicmlkETFWOW1Ed0FiazVMdGg2OW5JAR5vsffTJxi-BpmSW_BQU87KeOkXXhxfzmgqFj1DHWpJNi0cps4S-YDeNqHxuA_aem_tJgCWgKX6kJgTc2yOXpRCQ:https://www.facebook.com/akademianfz